Wokół terapii uzależnienia powstało wiele mitów. W związku z tym osoby, które utraciły kontrolę nad piciem alkoholu często obawiają się podjęcia terapii bo nie wiedzą co ich czeka. Próbują korzystać z różnych innych sposobów poradzenia sobie z nałogiem i niestety bardzo późno zgłaszają się do specjalistycznych placówek leczenia.
Leczenie uzależnienia od alkoholu w WOTUW w Pruszkowie składa się z następujących faz.
- Leczenie na Oddziale Leczenia Alkoholowych Zespołów Abstynencyjnych
Przeznaczone jest dla osób, które nie radzą sobie z utrzymaniem abstynencji przed podjęciem terapii uzależnienia. Leczenie na OLAZA, czyli popularnie zwany „detoks” trwa około 10 dni i ma na celu pomóc pacjentowi bezpiecznie przejść przez okres odstawienia alkoholu. Przy rozwinięty uzależnieniu oraz po długotrwałym ciągu picia powikłania nagłego odstawienia alkoholu mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia dlatego na OLAZA pacjent znajduje się pod opieką lekarską i przyjmuje środki farmakologiczne w celu złagodzenia objawów odstawiennych. W tym czasie spotyka się również ze specjalistą terapii uzależnień, który rekomenduje mu podjęcie terapii.
- Podstawowy Program Terapii Uzależnień
Nasz ośrodek oferuje możliwości podjęcia terapii podstawowej: na oddziale stacjonarnym lub dziennym. W jednym i drugim przypadku program trwa 8 tygodni.
Warunki pobytu
Na oddziale stacjonarnym, popularnie zwany „zamkniętym” pacjent przebywa przez cały okres leczenia w ośrodku. Nie jest to oddział szpitalny więc pacjenci nie leżą w łóżkach, chodzą ubrani we własne ubrania i mają możliwość wychodzenia z budynku ośrodka w określone miejsca w określonym czasie. Otrzymują minimum trzy posiłki dziennie. Podczas całego pobytu są objęci opieką lekarską i pielęgniarską. Terapia na oddziale dziennym prowadzona jest codziennie w dni robocze w godzinach 8:00 – 15:00.
Na obu oddziałach wymagana jest całkowita abstynencja.
Terapia
Leczenie uzależnienia polega na pracy terapeutycznej, głównie grupowej oraz kontakcie indywidualnym z terapeutą. Zajęcia odbywają się dwa razy dziennie poza sobotą i niedzielą, choć na te dni również mogą zostać zaplanowane dodatkowe warsztaty.
W ramach programu podstawowego:
- zdobywają szeroką wiedzę na temat uzależnienia oraz terapii,
- pracują nad rozpoznaniem i akceptacją własnego uzależnienia,
- uczą się radzić sobie z głodem alkoholowym,
- zdobywają podstawową wiedzę na temat nawrotów,
- rozpoczynają naukę rozpoznawania i konstruktywnego wyrażania swoich emocji,
- odnajdują i wzmacniają motywację do prowadzenia trzeźwego życia,
- biorą odpowiedzialność za własną terapię,
- przygotowują indywidualny plan dalszej terapii, również w oparciu o ofertę ponad podstawową dostępną w WOTUW.
Przez pierwsze dwa tygodnie terapia obejmuje zajęcia psychoedukacyjne prowadzone w formie prelekcji i warsztatów. Pacjenci zapoznają się również z filmami oraz literaturą związaną
z różnymi aspektami uzależnienia.
W kolejnym etapie terapii pacjenci dołączają do grup zadaniowych, w których realizują zadania z Osobistego Planu Terapii, a także nadal uczestniczą w grupach edukacyjnych.
Osobisty Plan Terapii powstaje w czasie spotkań pacjenta z jego terapeutą prowadzącym. Każdy z pacjentów ma przydzielonego swojego terapeutę, który wspiera i monitoruje pacjenta w jego procesie terapii oraz dokonuje ewaluacji jego postępów w drodze do zmiany.
Pacjenci uczestniczą w treningach „konstruktywnego wyrażania złości” , „asertywnego zachowania abstynenckiego” oraz „relaksacji” dzięki czemu nabierają podstawowych umiejętności niezbędnych do utrzymania abstynencji.
Raz w tygodniu odbywa się grupa dedykowana kobietom i ich specyficznych trudności związanych z chorobą.
Dwa razy w tygodniu pacjenci mogą uczestniczyć w mitingach AA, które w czasach bez ograniczeń wynikających z pandemii, regularnie odbywają się na oddziale.
W trakcie podstawowego programu terapii pacjenci są motywowani do skorzystania z oferty dalszej terapii jaką oferuje nasz ośrodek.
- Pogłębiony program terapii uzależnień
Realizowany jest w trybie ambulatoryjnym w Poradni Terapii Uzależnień i Współuzależnienia należącej do WOTUW. Rozplanowany jest na dwa lata i można podzielić go na dwie fazy.
Pierwsza z nich służy wsparciu pacjenta w przełożeniu teorii trzeźwienia na praktykę oraz utrwalaniu konstruktywnych nawyków i schematów zachowania.
Pacjent w poradni korzysta z konsultacji z lekarzem psychiatrą oraz objęty jest terapią indywidualną. Terapeuta prowadzi nie tylko sesje terapeutyczne ale również monitoruje postępy i potrzeby pacjenta aby zaproponować mu udział w różnego rodzaju grupach terapeutycznych.
Pierwsza grupa, z której może skorzystać pacjent w terapii pogłębionej to grupa „Zapobiegania nawrotom”. Pacjent uczy się samoobserwacji w tym zakresie oraz ma możliwość podzielenia się swoimi doświadczeniami na grupie. W ten sposób utrwala konstruktywne schematy zachowania. Grupa trwa około 3 miesięcy, spotkania odbywają się cyklach tygodniowych. Po tym okresie pacjent przechodzi do drugiej fazy terapii pogłębionej, która ma na celu rozwój dojrzałości emocjonalnej pacjenta rozumianej jako:
- rozumienie siebie, swoich emocji i zachowania,
- doświadczenia emocji i przewidywania jak wpłynie na mnie dana sytuacja,
- przyznawania się do błędów – pokora,
- uczenie się na błędach, wyciąganie wniosków i poszukiwanie nowych rozwiązań,
- proszenie o pomoc i wsparcie,
- wyjście poza własną sferę komfortu (zdolność do zmiany),
- podejmowanie decyzji i branie odpowiedzialności za konsekwencje,
- bycie uczciwym wobec siebie i innych,
- ustalanie własnych wartości i przestrzeganie ich,
- nawiązywanie konstruktywnych relacji społecznych.
W tym celu pacjent poza pogłębioną terapią indywidualną korzysta ze spotkań grup terapeutycznych:
- „Zapobieganie nawrotom” (12 spotkań w cyklu tygodniowym),
- „Trening zachowań konstruktywnych” (24 spotkania w cyklu tygodniowym),
- „Emocje – rozpoznawanie, radzenie sobie” (24 spotkania w cyklu tygodniowym),
- „Dalszego zdrowienia” (24 spotkania w cyklu tygodniowym).
Dodatkowo przez okres roku po zakończeniu terapii w programie podstawowym pacjent może korzystać ze spotkań zjazdowych, które odbywają się w cyklach miesięcznych. Ma wówczas możliwość spotkania terapeutów oraz pacjentów z którymi pracował w ośrodku i omówienia swoich doświadczeń w szerszym gronie.
Dwuletni program terapii pogłębionej wspiera pacjenta w podejmowaniu przez niego działań służących trzeźwieniu i podtrzymania zmiany. Uzależnienia nie sposób wyleczyć, można natomiast z osobistym zaangażowaniem osoby uzależnionej pomóc jej tą chorobę powstrzymać. Niezbędnym warunkiem jest motywacja własna, aktywny udział i zaangażowanie pacjenta w proces trzeźwienia.
Rodzina
WOTUW obejmuje swoją ofertą również członków rodzin osób uzależnionych.
W czasie, gdy pacjenci przebywają w ośrodku na podstawowym programie terapii rodziny mogą korzystać ze spotkań z terapeutą lub sesji rodzinnych.
Poradnia zapewnia terapię indywidualną oraz grupową dla osób współuzależnionych oraz terapię indywidualną dla osób z syndromem DDA.
Podsumowanie
Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień i Współuzależnienia w Pruszkowie oferuje pacjentom i ich rodzinom kompleksową terapię mającą na celu poradzenie sobie ze zmianą jakiej doświadczają w swoim życiu a także ze skutkami choroby jakie ta wywiera nie tylko na osobie uzależnionej ale na całej rodzinie.
Katarzyna Tuszyńska-Niezgoda
Specjalista psychoterapii uzależnień
Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia w Pruszkowie